TOÀ ÁN SỬA ĐỔI NỘI DUNG HỢP ĐỒNG KHI NÀO?

TRONG TRƯỜNG HỢP LỢI ÍCH MỘT BÊN TRONG HỢP ĐỒNG BỊ ẢNH HƯỞNG MÀ CÁC BÊN KHÔNG ĐÀM PHÁN, THỎA THUẬN ĐƯỢC VIỆC SỬA ĐỔI NỘI DUNG HỢP ĐỒNG THÌ GIẢI QUYẾT NHƯ THẾ NÀO?
Trên thực tế, phát sinh những sự kiện không lường trước được trong quá trình thực hiện hợp đồng như hoàn cảnh thay đổi cơ bản, dẫn đến quyền lợi của một bên bị thiệt hại nặng nề, thậm chí không thể tiếp tục thực hiện nghĩa vụ.
Vậy khi nào thì được coi là có hoàn cảnh thay đổi cơ bản? Và khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản, thì bên có lợi ích bị ảnh hưởng có quyền làm gì để đảm bảo cho quyền lợi của mình?
Công ty Luật Nguyễn Lê Trần & Cộng sự chia sẻ và tư vấn về trường hợp này như sau:
1.Quy định về hoàn cảnh thay đổi cơ bản
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 420 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
“1. Hoàn cảnh thay đổi cơ bản khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Sự thay đổi hoàn cảnh do nguyên nhân khách quan xảy ra sau khi giao kết hợp đồng;
b) Tại thời điểm giao kết hợp đồng, các bên không thể lường trước được về sự thay đổi hoàn cảnh;
c) Hoàn cảnh thay đổi lớn đến mức nếu như các bên biết trước thì hợp đồng đã không được giao kết hoặc được giao kết nhưng với nội dung hoàn toàn khác;
d) Việc tiếp tục thực hiện hợp đồng mà không có sự thay đổi nội dung hợp đồng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho một bên;
đ) Bên có lợi ích bị ảnh hưởng đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết trong khả năng cho phép, phù hợp với tính chất của hợp đồng mà không thể ngăn chặn, giảm thiểu mức độ ảnh hưởng đến lợi ích.”
Như vậy, để được xem là “hoàn cảnh thay đổi cơ bản” thì phải đáp ứng đồng thời tất cả điều kiện trên, thiếu một trong các điều kiện thì cũng không được xem là thỏa mãn. Khi bên có lợi ích bị ảnh hưởng đưa ra yêu cầu chấm dứt hoặc thay đổi nội dung của hợp đồng thì phải chứng minh rằng đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết mà vẫn không thể ngăn chặn, giảm thiểu mức độ ảnh hưởng đến lợi ích từ sự thay đổi đó.
2.Bên có lợi ích bị ảnh hưởng có quyền làm gì trong trường hợp có hoàn cảnh thay đổi cơ bản?
Theo quy định tại khoản 2, 3 Điều 420 BLDS 2015 quy định:
“2. Trong trường hợp hoàn cảnh thay đổi cơ bản, bên có lợi ích bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu bên kia đàm phán lại hợp đồng trong một thời hạn hợp lý.
3. Trường hợp các bên không thể thỏa thuận được về việc sửa đổi hợp đồng trong một thời hạn hợp lý, một trong các bên có thể yêu cầu Tòa án:
a) Chấm dứt hợp đồng tại một thời điểm xác định;
b) Sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên do hoàn cảnh thay đổi cơ bản.
Tòa án chỉ được quyết định việc sửa đổi hợp đồng trong trường hợp việc chấm dứt hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với các chi phí để thực hiện hợp đồng nếu được sửa đổi.”
Theo đó, khi có đủ 5 điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều 420 BLDS mà các bên thỏa thuận không thành công về việc sửa đổi hợp đồng trong một thời hạn hợp lý thì một trong các bên có quyền yêu cầu Tòa án:
+ Chấm dứt hợp đồng tại một thời điểm xác định. Với quy định trên thì việc xác định thời điểm chấm dứt hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản sẽ được xác định theo ngày bản án, quyết định của tòa án có hiệu lực hay xác định theo một thời điểm mà tòa án ấn định trong bản án, quyết định của tòa án.
+ Sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên do hoàn cảnh thay đổi cơ bản.
Đây là lần đầu tiên Bộ luật dân sự năm 2015 trao thẩm quyền cho một chủ thể thứ ba không phải là các bên trong quan hệ hợp đồng chính là Tòa án được phép sửa đổi hợp đồng. Theo đó, Tòa án được quyền sửa đổi hợp đồng để cân bằng lợi ích hợp pháp của các bên do tác động của hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Tuy nhiên Tòa án chỉ thực thi quyền này trong trường hợp nếu như việc lựa chọn chấp nhận chấm dứt hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với các chi phí để thực hiện hợp đồng nếu được sửa đổi.
CÔNG TY LUẬT NGUYỄN LÊ TRẦN VÀ CỘNG SỰ
Địa chỉ: 14 – 16 (tầng 4) Tôn Đản, Phường 13, Quận 4, Thành Phố Hồ Chí Minh.